Istorija Tasosa
Ovo malo Egejsko ostrvo ima veoma bogatu istoriju koja datira još od starih feničana, koji su ostrvo kolonizovali još u staro doba. Među svojim beskrajnim lepotama, moderni Tasos je do današnjih dana sačuvao drevne ruševine u gradu Tasos i mestu Aliki, kroz koje kad hodate možete zamisliti prošlost u svom umu.
Tasos je imao burnu i bolnu ratnu istoriju, prolazeći kroz ruke raznih osvajača, koji su ovde ostavljali ukorenjen trag.
Na ostrvu postoje brojne arheološke iskopine koje svedoče o postojanju ljudske vrste na ovim prostorima, iz perioda još iz 2000 godine pre nove ere. Praistorijske naseobine su nadjene u mestima Sotiras, Maries i Atris.
Međutim, prva istorija ovog ostrva poznata nama, vezuje se za samo ime ostrva.
Još je Tasos unuk Feničanskog kralja Aginora došao na ovo ostrvo u potrazi za svojom sestrom Evropom koju je u to vreme oteo Zevs i Skrivao na ostrvu Krit. Putujući morima naišao je na šumu koja pliva na krajnjem severu Egeja. Kada je shvatio da je ostrvo bogato rudama, belim mermerom i zlatom i da ima rajsku vegetaciju, odlučio je da se trajno naseli na ovom ostrvu, zajedno sa svojom pratnjom. Tako je ovo ostrvo i dobilo ime, po navodjenju čuvenog antičkog istoričara Herodota.
Danas se u luci u Limenariji na spomen ploči može videti isklesana scena kako Zevs prerušen u bika otima Evropu, kao i na grčkom izdanju novčića od jednog evra.
Feničani su prvi otvorili zlatne rudnike na Tasosu i sagradili Herkulov hram koji je u Herodotovo vreme još postojao.
Oko 700 godine p.n.e na Tasos dolaze Grci sa ostrva Paros kao pomoć Feničanima u odbrani od Tračana. Uvidevši bogatstvo i lepote Tasosa, nakon pobede, Paričani se stalno naseljuju na ovom ostrvu. Grci sa Parosa su bili vrlo marljivi i sposobni da iskoriste sve prednosti i bogatstva ostrva. Ubrzo su organizovali i svoje kopnene kolonije na obali Trakije, preko puta Tasosa, koje je i samo bilo bogato rudama. Ostrvski proizvodi kao što su mermer i vino ubrzo preplavljuju tržište sveta.
Međutim, neverovatno brz razvoj ostrva,izaziva zavist drugih gradova, posebno Atine.
Za vreme Persijskih ratova Tasićani su mnogo propatili nalazeći se između gneva Sparte i Atine. Iskoristivši svoje zalihe, Tasićani su napravili ratne brodove i odbrambene zidove. Nakon opsade duže od dve godine, Atinjani su uspeli da osvoje prestonicu Tasosa 463 godine p.n.e.Tada su prisilili Tasićane da poruše odbrambene zidove, predaju ratne brodove, plate odštetu i napuste svoja vlasništva na kopnu.
Tasos je bio pod opsadom Atine i na kratko Sparte sve do 340 godine p.n.e. Tada je Filip II Makedonski, otac Aleksandra Velikog ostrvo pripojio Makedoniji.
Kasnije u sukobu između Rimljana i Filipa III Makedonskog, Tasos je pao u ruke Rimljana, što je za njega predstavljalo pravo olakšanje, jer je ostrvo za vreme rimske vladavine opet doživelo blagi ekonomski procvat.
Od 4 veka u rukama Vizantije, Tasos je doživeo totalnu propast. Postaje meta mnogobrojnih gusara, zbog čijih se pljački i napada stanovništvo seli sa obala u srce ostrva i broj stanovnika se znatno smanjuje. Mrtva tišina prekriva nekad veselo trgovačko ostrvo.
Svetlo na kraju tunela ostrvo je videlo 1353. dolaskom mletačke porodice Gatilusi.
Međutim, 1455. godine ostrvo osvajaju Turci i ponovo za njega nastupa mračan period.
Tasos je ponovo video svoje srećne dane od 1813. godine kada dopada u ruke Egipatskom vladaru. Mehmed Ali je rođen u mestu Kavala 1796. godine i odrastao u mestu Rahoni na Tasosu u odgaliteljskoj porodici Argiri Karapanagioti. Svoj odgoj nikad nije zaboravio, te je zahvaljujući njegovom dobročinstvu ostrvo uživalo posebnu slobodu, sve do 1874. godine.
Tokom Balkanskih ratova Tasos je oslobođen 1912. godine pod komandom poručnika Kondarata, te budimpeštanskim sporazumom konačno postaje deo Grčke.
Tekst: Vodič Snežana Nikolić-SnoWhite